Fermenteren is een wonderlijk proces waarbij je ingrediënten transformeert tot iets nieuws, vol smaak en voedingswaarde. Net zoals een tuinman onkruid weghaalt om zijn planten te laten bloeien, is hygiëne jouw manier om je fermentatie te beschermen en te begeleiden naar een heerlijk en veilig eindproduct.
Een schone en gecontroleerde omgeving is niet alleen cruciaal voor de veiligheid, maar ook voor het vertrouwen in je eigen kunnen. Door hygiënisch te werken, minimaliseer je het risico op mislukte fermentaties en ongewenste micro-organismen.
Waarom is hygiëne zo belangrijk?
Tijdens fermentatie geef je goede bacteriën en gisten de juiste omstandigheden om te groeien. Tegelijk wil je voorkomen dat schadelijke bacteriën en schimmels de overhand krijgen. Een belangrijke natuurlijke verdedigingslinie is de pH-waarde. Tijdens het fermenteren produceren melkzuur- of azijnzuurbacteriën zuren die de pH verlagen tot onder de 4.6. Op dat niveau kunnen de meeste ziekteverwekkende bacteriën zich niet meer vermenigvuldigen. Jouw taak is ervoor te zorgen dat de fermentatie veilig begint, zodat dit natuurlijke beschermingsmechanisme kan opbouwen.
1. Werk met schone handen
Was je handen grondig met warm water en zeep vóór je begint.
Herhaal dit wanneer je tussendoor andere handelingen uitvoert.
2. Steriliseer je materialen
Alle potten, lepels, messen of andere tools die in contact komen met je ingrediënten, moeten brandschoon zijn. Leg ze 10 minuten in kokend water, of was ze met heet water en een beetje azijn en spoel goed na.
Tip: Een vaatwasser op het heetste programma (zonder andere vaat) kan ook werken.
3. Gebruik geschikte potten
Kies altijd voor glazen potten van voedselkwaliteit (food-grade) met een brede opening.
Tip: Vermijd plastic, omdat dit krassen kan bevatten waar bacteriën zich in kunnen nestelen.
Roestvrij staal kan ook, vooral voor lepels en tangen.
4. Werk met hoogwaardige ingrediënten
De kwaliteit van je eindproduct begint bij de kwaliteit van je ingrediënten.
Kies altijd voor verse, onbespoten groenten en fruit en controleer of er geen rotte plekken aanwezig zijn.
5. Bescherm je fermentatie tijdens het proces
Tijdens het fermenteren moet je pot kunnen ademen, maar mag er geen vuil of insecten bij komen.
Gebruik bijvoorbeeld:
- Een speciale fermentatiedeksel met waterslot.Kies altijd voor verse, onbespoten groenten en fruit en controleer of er geen rotte plekken aanwezig zijn.
- Een ademende doek, vastgezet met een elastiekje.
6. Gebruik je zintuigen
Fermenteren is ook een proces van voelen, ruiken en proeven.
- Goed teken: Een frisse, zure geur of bubbeltjes.
- Alarmteken: Een vieze, rottende geur of vreemde, plakkerige textuur.
Is er twijfel?
Gooi het weg en begin opnieuw. Falen hoort bij het leerproces.
Hygiëne en Fermit
Fermit, de digitale planner van RootsFood, kan je helpen om je fermentatieproces goed bij te houden.
Toch blijft jij verantwoordelijk voor het correct schoonmaken en veilig werken.
Gebruik Fermit als gids, maar vertrouw altijd op je zintuigen en gezonde verstand.
Link met het Sterilisatie-artikel
Lees ook ons artikel:
Sterilisatie: De basis voor veilig fermenteren
Daarin vind je praktische methodes om je materialen volledig kiemvrij te maken vóór je aan de slag gaat.
Korte disclaimer
Bij RootsFood bieden we kennis, tips en begeleiding om je fermentatieprojecten te ondersteunen. Echter:
- RootsFood kan niet aansprakelijk worden gesteld voor mislukte fermentaties, gezondheidsproblemen of schade die voortvloeit uit het gebruik van onze informatie.
- De verantwoordelijkheid voor veilig werken ligt altijd bij de gebruiker.
Belangrijk:
Bij twijfel over de veiligheid van je fermentatie, consumeer het product niet.
